EMDR terapisi sayesinde kişi, hayatında hala etkisi olan travmatik deneyim ve anıları anlamlandırabilir ve bu etkilerden kurtulabilir.
"Eye Movement Desensitization and Reprocessing" anlamına gelen EMDR terapi tekniğinin adı Türkçe'de "Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve İşleme" anlamına gelmektedir. EMDR terapisi, kişinin yaşadığı ve etkileri hala hayatında hissedilen zorlu olaylar ve anıları anlamlandırmasını ve etkisinden kurtulmasını sağlayan bir yöntemdir.
Bir psikoterapi tekniği olan EMDR ile kişinin düşüncesi değiştirilir. Hastanın hayati ruhunun önceki deneyimlerden dolayı kötü durumda olduğu düşünüldüğünden, bu yöntemi kullanan kişiye ait olanın arızasını dikkate almak. Uyarlanabilir bilgi işleme modelinin önerileri, terapötik süreç boyunca kabul edilir. Bu doğrultuda, kişileştirilmiş olumsuz anılar, yaşanmış, işlevsiz tedavi ve geçmişin anılarıyla birleştirilir.
EMDR temelinde göz hareketleriyle duyarsızlaştırma demektir. Günde yaklaşık 20 bin anıyı kaydederiz. Bu anıların bazıları olumlu anılardır, bazıları olumsuz, birçoğu ise önemsiz ve nötr anılardan oluşmaktadır. Olumlu ve nötr anılar, bilgi işleme sürecinden normal bir şekilde geçip belleğe atılır. Olumsuz ve travmatik anılar ise, tıpkı bilgisayara giren virüs gibi, bu işleyişi bozarlar. Bu anılar, anlamlandırma sürecinin normal bir şekilde çalışmasını engeller. Olumsuz anlar sadece geçmişte yaşamazlar günümüzde de varlığını sanki bugün yaşanmış gibi sürdürürler. EMDR, bu tür anıların sağlıklı işlenmesini sağlayan bir terapi yöntemidir. Kilitli kalmış anı ile diğer anı ağları arasında ilişki kurulmasını, öğrenmenin sağlanarak bilginin depolanması ile gerçekleşir. Kişi artık rahatsız olmaz ve anıyı geçmişte bırakarak hayatına devam eder. Anı silinmez fakat kişiyi de eskisi kadar rahatsız etmez. Kısacası anıya karşı duyarsızlaşma gerçekleşir.
EMDR kaza, savaş, stres, taciz, doğal afetler veya çocukluk döneminde meydana gelen kötü olayların neden olduğu üzücü duygusal deneyimlerin dışında fobi, yas, panik bozukluk, çocuklarda travma belirtileri gibi başka sorunların da tedavisinde kullanılan psikolojik bir yöntemdir. (Shapiro,2016). EMDR aynı zamanda yaşama daha iyi uyum sağlamasını, daha sağlıklı sosyal ilişkiler kurmasını, kendisi ve dış dünya hakkında daha olumlu düşünmesini sağlayan, davranış değişikliğine yol açan bir terapidir.
EMDR uygulayan kişinin mutlaka bir uzmanlığı olması gerekmektedir ve uygulayıcı uzmanın psikodinamik psikoterapi alt yapısının olması da önemli bir unsurdur. Çünkü EMDR bir psikoterapi yöntemidir.
EMDR toplamda sekiz aşamadan meydana gelmektedir;
1.İlk aşama danışanın geçmiş bilgilerinin alınması ve işlem planının yapılması aşamasıdır.
2. İkinci alama ise hazırlık süreci doğrultusunda gerçekleşen EMDR tekniğini danışana tanıtılması ve işlemler için izin isteme aşamasıdır.
3.Üçüncü aşama ise değerlendirme aşamasıdır. Bu aşamada çalışılacak olan anı belirlenir. Katılımcıdan o sorunu ya da anıyı ortaya koymasını ve en kötü kısmın resminin tanımlanması istenmektedir. Danışandan resme baktığında kendisi ile ilgili olumsuz inancını ifade eden, resme en uygun cümleyi bulması istenmektedir. Bu olumsuz inancıdır. Ardından danışandan tekrar resme bakılması istenir ve bu sefer neye inanmak istediği sorulur. Bu olumlu inancıdır. Bu durumdan sonra ise olumlu inanca ne kadar inandığı ile ilgili İNANÇ GEÇERLİLİK ÖLÇEĞİ üzerinden değerlendirilmesi istenir. Daha sonra olumsuz inancın kendisini ne kadar rahatsız ettiği ile ilgili ÖZNEL RAHATSIZLIK DÜZEYİ ÖLÇEĞİ üzerinden belirtilmesi istenir.
4. Dördüncü aşama ise duyarsızlaştırma aşamasıdır. Bu aşamada iki yönlü uyarım verilir. Uyarım zaman zaman kesilerek danışana neler olduğu sorulur. Bu temalar duygusal, bilişsel veya fizyolojik olabilir.
5. Beşinci aşamada ise olumlu bilinç yerleştirilmeye çalışılır. Bu aşamada amaç bilişsel yeniden yapılandırmadır. Olumlu düşünce ile anı eşleştirilmeye çalışılır.
6. Bu aşama beden tarama aşamasıdır. Bu aşamada bedensel gerilimin yeri belirlenir.
7. Yedinci aşamada danışan ve terapistin oturumu değerlendirmesi, danışanın güvenli bir şekilde seanstan ayrılması için ortam hazırlanma aşamasıdır.
8.Sekizinci ve son aşama yeniden değerlendirme aşamasıdır. Bu aşamada bir önceki seansta yapılanlar kontrol edilir. Danışanın tutarsızlıklar yaşayıp yaşamadığına bakılır.
